ABD Hükümeti Hesap Verebilirlik Ofisi (GAO) 30 Kasım Perşembe günü yaptığı açıklamada, NASA‘nın Artemis 3 göreviyle Apollo programından bu yana ilk kez Ay’a insan gönderme çabasının, “çoklu zorluklar” ve iddialı bir program nedeniyle tehlikeye girmesi nedeniyle muhtemelen erteleneceğini duyurdu. Şu anda geçici olarak Aralık 2025’te uçması planlanan Artemis 3 görevinin en az 2027’ye kadar beklemesi gerekebilir. NASA’nın Ay görevlerinde sayısız gecikmeler var
NASA ve endüstri yetkilileriyle yapılan görüşmeler ışığında belgeleri inceleyen GAO, SpaceX’in Starship roketinin bir türevi ve NASA’nın Ay yüzeyine ulaşım yöntemi olan insan iniş sistemi ya da HLS üzerinde önemli miktarda bekleyen teknik çalışma bulunduğunu bildirdi. Raporda ayrıca astronotların Ay’da kullanacakları uzay giysilerine daha büyük oksijen tanklarının dahil edilmesine yönelik önemli tasarım çalışmalarının da sürdüğü belirtildi.
HLS sadece yörüngeye girerken itici yakıt rezervuarını tüketecek, bu nedenle Ay’a gitmeden önce yakıt ikmali yapılması gerekecek. Mevcut plana göre, çok aşamalı bir çabayla önce yörüngeye bir Starship yakıt deposu yerleştirilecek, ardından birden fazla tanker bu depoya metan ve sıvı oksijen aktaracak ve böylece Ay’a gitmeden önce tamamen yakıt ikmali yapılmış olacak. HLS programı halen resmi olarak Aralık 2025‘te fırlatılmak üzere çalışıyor ve gelişimini toplam 79 ayda tamamlamayı hedefliyor – çoğu insanlı uzay uçuşu içermeyen büyük NASA projelerinin ortalamasından yaklaşık bir yıl daha erken. Ancak GAO, SpaceX’in bu teknolojileri olgunlaştırmada sınırlı ilerleme kaydettiğini ve yörüngede itici yakıtın nasıl transfer edileceğini bulmak da dahil olmak üzere karmaşık teknik çalışmaların devam etmesi nedeniyle bu zaman çizelgesinin olası olmadığını söylüyor.
2027’den önce insanlı görev beklenmiyor
HLS programı ve SpaceX, 13 önemli kilometre taşından sekizini altı ay ile bir yıl arasında erteledi ve ertelenen kilometre taşlarından ikisinin şu anda planlanan Artemis 3 fırlatmasıyla aynı yıl olan 2025’e sarktığı görülüyor. Raporda, HLS iniş aracının geliştirilmesinin NASA’daki diğer büyük projeler kadar ortalama bir süre alması halinde, Artemis 3 görevinin 2027 yılının başlarında gerçekleşeceği belirtildi. Bunların yanında Axiom Space tarafından geliştirilmekte olan uzay giysilerinde de eksiklikler var. Öte yandan bekleyen çalışmaların çoğu giysi tasarımıyla ilgili gibi görünüyor. Rapora göre NASA, Axiom’un 60 dakikalık acil yaşam desteği sağlayabilecek bir giysi geliştirmesini şart koşuyor ancak şimdilik bu şart karşılanmış değil. Dolayısıyla Axiom şimdi uzay giysisinin bileşenlerini daha büyük oksijen tanklarını barındırabilecek şekilde yeniden düzenlemeyi planlıyor, ancak bu mümkün değilse, mevcut tasarımı değiştirmesi gerekecek ve bu da daha fazla zaman alacak.