Piyasalarda Hazine, TCMB, BDDK, SPK tarafından atılan koordine adımların uygulamaya alınması ile birlikte piyasaya, YP mevduatlara tahvil piyasasına ve bankacılık kesimine tesiri izlenecek.
Mayıs başından beri devam eden yükseliş dün Hazine’nin “Enflasyon ve kur başta olmak üzere atacağımız adımlar bu akşamdan itibaren açıklanacak” açıklaması akabinde durmuştu. Açıklama öncesi 17.3 ile 20 Aralıktan beri en yüksek düzeyde seyreden dolar/TL 16.8’e kadar gerilese de adımların açıklanmasıyla birlikte bu düzeylerde kalıcı olamadı ve yine 17’nin üzerine çıktı.
Dolar/TL bu sabah saat 09.12’de 17.16/17.17 düzeyinden süreç gördü.
Ekonomi idaresi dün gece başlayan TL varlıkları özendirmeyi ve yabancı para varlıklara TL cinsi daha çok karşılık ayırarak caydırmayı amaçlayan adımlar attı.
Bu kapsamda Hazine gelire endeksli senet ihracı başlatırken, birtakım kredilerde vade azaltımına da gidildi.
Selektif alanlar hariç kredilerde zarurî karşılık oranı iki katına çıkarıldı. Yabancı para mevduata zarurî karşılığa ek olarak TL tahvil tesisi mecburiliği getirildi. Bu mecburilik YP’den TL’ye dönüşümü zayıf kalan bankalar için yüzde 10’a kadar ulaşacak oranda tahvil tesisi getirilerek caydırıcılık amaçlandı.
Hazine TL’deki son haftalarda arka arda kaydedilen yeni bedel kayıplarını takiben ve kredi derecelendirme kuruluşu S&P Küresel’in Türkiye’de ek sermaye denetimi getirilmesine yönelik risklere dikkat çekmesinin bir gün akabinde dün akşam bir açıklamada bulunmuş ve “vazgeçilmez” özgür piyasa şartlarının sorgulanmaması gerektiğini belirterek bir dizi adım atacağını açıklamıştı.
“YABANCI PARA MEVDUATA GETİRİLEN TL TAHVİL TUTMA MECBURİLİĞİ BÜYÜK ADIM”
Adımlar Hazine’nin bu açıklamasının çabucak akabinde geldi.
Hazine ayrıyeten bu sabah yaptığı açıklamada hür piyasa kurallarından taviz verilmeden, TL kullanımını ve cazibesini artıracak uygulamalara devam edileceğini de belirtti.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Yeni açıklanan adımlar ortasında GES ihracına gelecek talebi takip edeceğiz. Mevcut Hazine tahvili ile kıyaslama yaptığımızda bu ihracın yüzde 30’un bir ölçü altında yatırımcıya getiri sunacağını söyleyebiliriz. Bu ihraca talep gelecektir ayrıntılar açıklandıkça daha bariz tahlil edilir” dedi ve ekledi:
“TCMB’nin kredilere ZK adımı selektif olmayan kredi faizlerinde artış getirir. Yabancı para mevduata getirilen TL tahvil tutma zaruriliği ise büyük bir adım. YP mevduatı bankalar için çok maliyetli bir hale geliyor. Oran yüzde 3 lakin dönüşüm sağlayamayanlar için yüzde 10’a kadar ulaşıyor. Burada YP mevduat tutan banka için tahvil tutma mecburiliği ile yapılan cezalandırma büyük. Tıpkı anda tahvil piyasası da destekleyecek bir adım. Bu adım için ay sonuna yakın devreye girecek ve uygulama talimatı ile detaylandırılacaktır”
TL NİSAN SONUNDAN BERİ BASKI ALTINDA
Türkiye’de uygulanan iktisat ve kur siyasetine ait riskler nedeniyle oluşan telaş ile piyasalar uzun müddettir baskı altında. TL nisan sonundan beri yüzde 13’ün üzerinde, yılbaşından beri yüzde 23 üzerinde kıymet kaybetmiş durumda.
Ekonominin döviz gereksinimi artarken, mevcut kur ve iktisat siyasetleri her geçen gün daha çok sorgulanıyor. Bankacıların kamu denetimli olarak tanımladıkları siyasette TL’nin kıymet kaybı bir kere daha barizleşti. CDS, Hazine’nin dolar cinsi borçlanma maliyetini çift haneye daha da yaklaşırken bu maliyetle borçlanmanın tercih edilip edilmeyeceği de piyasalarda takip edilen bir bahis.
Artan döviz muhtaçlığının nasıl finanse edileceği sorusu piyasada her an canlı kalmaya devam ederken dün açıklanan adımların başta bireylerin 130 milyar doları aşan döviz mevduatı olmak üzere TL’ye geçişin sağlanıp sağlanamayacağı piyasada kıymetli olacak.