Çoğu kişi fark etmese de Dünya, 2 Ağustos‘ta Dünya Limit Aşımı Günü’nü “kutladı”. Geride bıraktığımız gün, insanlığın yıl boyunca dünyanın sunduğu toplam kaynak miktarından daha fazlasını tükettiği gün olarak hesaplandı. Üstelik bu gün, her geçen yıl daha da erkene kayıyor. Dolayısıyla bugün tükettiğimiz kaynakla aslında 2024 yılına borçlanmaya başladık. Dünya Limit Aşım Günü nedir?
Dünya Limit Aşım Günü, doğal süreçlerden elde edilebilen toplam ekolojik hizmet miktarını tanımlayan ve ardından bunu insanlığın bu süreçleri ne kadar hızlı tükettiğiyle karşılaştıran bir ölçümdür.Bu hizmetler arasında temiz hava ve su, orman ürünleri, verimli toprak, tozlaşma, balıkçılık, arazi kullanımı vb. yer alıyor.
Kaynakları uzunca bir süredir erkenden tüketiyoruz
Bununla birlikte 1970’lerden bu yana insanlık, elimizdeki hizmetleri tüketmekle yetinmeyip bunları aşırı kullanmaya başladı – böylece gelecekte aynı kaynakların daha az kullanılmasına neden olan uzun vadeli etkiler yaratarak bu sorunları daha da derinleştirdi. Organizasyon tarafından 1961’den bu yana tutulan verilere göre ilk kaynak aşımı 25 Aralık 1971’de oldu.
Aşırı kullanma ise oldukça farklı şekillerde olabilir. Ormansızlaşmayı, aşırı avlanan okyanusları, çölleşmeye yol açan aşırı kullanılan ekim alanlarını, banliyölerin yayılmasından kaynaklanan verimsiz arazi kullanımını ve atmosferdeki karbon ve diğer kirlilik türlerinin doğanın bunları ortadan kaldırma yeteneğini aşacak şekilde yoğunlaşması verilebilecek örnekler arasında sayılabilir. İnsanlık daha kalabalık hale geldikçe ve insanlar daha fazla kaynak talep ettikçe, bu durum sorunu daha da derinleştiriyor. Daha az savurgan olmalı ve daha az kaynak kullanmalıyız, ancak sadece ters yönde ilerliyoruz. Bu durum da akıllara İktisat biliminde üzerinde durulan şu varsayımı akıllara getiriyor: “Dünyada kaynaklar sınırlıdır fakat insanoğlunun istekleri sınırsızdır.”
Yine de her ülke kaynak bütçesini aynı anda aşmıyor, her ülkenin kaynak kullanımı tüketimine göre hesaplanıyor. Örneğin tüm dünya kaynakları Katar veya ABD’nin kullandığı gibi kullansaydı meyve ağaçları çiçek açmadan Dünya’nın mevcut kaynaklarını aşılmış olacaktı.
Türkiye kaynaklarını çoktan tüketti
Yukarıdaki görselden de görebileceğiniz üzere Türkiye, kaynak kapasitesini 22 Haziran tarihinde aştı ve bu tarihten itibaren 2024’ün kaynaklarını kullanmaya başladı. Katar, bu yılki doğal kaynaklarını 10 Şubat‘ta tüketerek gelecek yıla borçlanmaya başlayan ilk ülke oldu. Ardından sırasıyla, kaynaklarını 14 Şubat’ta tüketen Lüksemburg; 13 Mart’ta tüketen ABD, Kanada, Birleşik Arap Emirlikleri; ve 23 Mart’ta tüketen Avustralya geldi. Listenin sonunda ise kaynaklarını 20 Aralık‘ta tüketeceği hesaplanan Jamaika yer alıyor. Çözümler önümüzde
Dünya Limit Aşım Günü organizasyonu aynı zamanda kaynak tüketimini günlerce geriye çekebilecek birtakım çözümler de öneriyor. Bu çözümler ise aslında şaşırtıcı olmaktan uzak, oldukça bariz çözümler. Örneğin karbon kirliliğine bir fiyat konulabilir. Karbon bütçesini aşan kişilerden veya kurum/şirketlerden vergi alınabilir. Alınan vergi temiz enerjiye aktarılabilir. Öneriler arasında kadınlar için üreme sağlığı, yenilenebilir enerji ve akıllı şehirler gibi pek çok seçenek bulunuyor.