Kripto para piyasaları, son iki gündür yatırımcısına kan kusturuyor. Öyle ki Bitcoin, son dönemlerin en sağlam destek seviyelerinden bir tanesi olan 29 bin dolar bandının bile altına indi. Son 24 saatte 21 bin dolar seviyelerine kadar gerileyen Bitcoin, bu makalenin yazıldığı an itibarıyla 22 bin 400 dolar seviyelerinde seyrediyor. Altcoinlerdeki durumsa Bitcoin’den beter seviyede. Peki ne oldu da piyasalar bu hale geldi? Bu düşüşün ardında neler var?
Aslına bakacak olursak kripto para piyasaları oldukça ince bir ipin üzerinde yürüyordu. Bundan yaklaşık 1 ay önce yaşanan Terra (LUNA) olayı, piyasalara olan güveni zedelemiş, dolara endeksli olan (daima 1 dolar civarı seyreden) altcoinlere bile şüpheyle yaklaşılmasına neden olmuştu. Bazı kesimlerse dün yaşanan düşüşün esas nedeninin Celsius olduğuna inanıyor. Peki nedir bu Celsius meselesi?
Celsius, kripto paralar üzerinden kredi veriyor, faiz getirisi sağlıyordu
Uzun süredir sektörün içerisindeki isimlerden bir tanesi olan Celsius, en basit anlatımı ile kredi ve faiz getiri kuruluşu. Şirket, kripto para yatırımcılarına belirli oranlarda getiri vaadinde bulunuyor, yatırımcının parasını alıyordu. Havuzdaki para da başkalarına kredi gibi borç olarak veriliyordu. Standart bir bankanın çalışma prensibini kripto paraya uyarlayan şirket, bu nedenle zaman zaman yetkili otoritelerle de karşı karşıya geliyordu.
Celsius, yatırımcıların ilgisini çeken şirketlerden bir tanesi olmayı başardı. 2020 ve 2021 yıllarında çok iyi bir performans sergileyen şirket, geçtiğimiz yıl sonu itibarıyla 10 milyar dolarlık değerlemeye ulaştı. Peki bu adamlar nasıl para kazanıyordu? Aslında sistem çok basitti. Yatırımcıya verilen kar oranları makul seviyede tutuluyor, yükselişlerdeki kar doğrudan şirkete kalıyordu. Ayrıca faizli borç veriliyordu.
“Terra (LUNA) çöküşü, Celsius için domino etkisi yarattı”
İddialara göre Celsius’un işine taş koyan ilk olay, Terra (LUNA) skandalı oldu. Neticede şirket, katılımcılarına pay vermekle yükümlüydü ancak Terra (LUNA)’nın stabil coini UST’deki çöküş, Celsius’un zarar etmesine yol açmıştı. Buradaki zararın 500 milyon dolar civarında olabileceği iddia ediliyor. Ancak tüm sorun bu değil. Piyasalar düşerken kaçmaya çalışan yatırımcı parasını çekmek istedi. İşte bu da Celsius için işleri daha büyük bir çıkmaza soktu. Çünkü şirket, mevduatın bir bölümünü kilitli Ethereum havuzlarında tutarken, nakit sıkıntısı hiç olmadığı seviyeye ulaştı.
Şirket varlığının neredeyse tamamı müşterilere ait
Buraya kadar aktardığımız iddiaları ortaya atan Jack Niewold, Twitter’daki paylaşımında şirketin varlıklarıyla ilgili de konuştu. İddialara göre Celsius’un parasının 10 milyar dolarlık bölümü müşterilere ait. Şirketin kendisine ait olan para büyüklüğü ise yalnızca 1.5 milyar dolar ve bu para, çeşitli kripto para cüzdanlarında tutuluyor. Yani aradaki makas eşi benzeri görülmemiş düzeyde açık ve burada işin içinden çıkmak pek de mümkün değil.
Para çekimleri askıya alındı!
Celsius, yaşanan sorunun farkında. Bundan kaynaklı olarak yatırımcının da tepkisini çeken bir karar aldı. Bu karar kapsamında platformdaki tüm para çekim ve transfer işlemleri askıya alındı. Şirket, işlemleri durdurmasının nedenini ‘sıra dışı pazar koşulları’ olarak gösterdi ancak esas nedenin parasını çekmek isteyen yatırımcıya ödeme yapabilecek durumda olmaması gösteriliyor.
Bundan sonra ne olur?
Celsius’un önünde birkaç seçenek var. Bunlardan biri, çekilmek istenen parayı müşteriye verebilmek. Bunun için de nakit sağlanması gerekiyor. Celsius, eğer varsa kendi bütçesinden ödeme yapabilir veya çok büyük miktarda borçlanarak müşterisini kurtarabilir. Ancak bunlar yapılamazsa esas sıkıntı oluşur. Şirket, iflas noktasına gelebilir ve hatta iflas açıklaması yapabilir. Eğer bu olasılık gerçekleşirse, kripto para camiasında sarsılan güvenin kolay kolay toparlanamayacağını söyleyebiliriz. Zira ortada 10 milyar dolarlık bir para var…