BM İnsan Hakları Kurulunun 50. Oturumunda Hollanda’nın öncülük ettiği 47 ülke ismine yapılan açıklamada, Sincan’da 1 milyondan fazla kişinin keyfi olarak kamplarda alıkonulduğu, azap, makus muamele, insanlık dışı ve aşağılayıcı cezalandırma, zorla kısırlaştırma, cinsel şiddet ve çocukları ailelerinden ayırma üzere yaygın ve sistematik insan hakları ihlallerine maruz kaldığına ait savlardan duyulan kaygı lisana getirilmişti.
Açıklamada, Uygurların kültürü, din ve inanç özgürlüğü üzerinde çok kısıtlamalar bulunduğu ve yaygın kullanılan elektronik izleme teknolojilerinin orantısız biçimde Uygurları ve öbür azınlıkları amaç aldığı belirtilmişti.
ÇİN MUAHEDEYİ ONAYLAMADI
Çin, 1966 tarihli BM Ekonomik, Toplumsal ve Kültürel Haklar Mukavelesi’ni onaylarken, 1976 tarihli BM Memleketler arası Uygar ve Siyasi Haklar Mukavelesi’ni imzaladığı halde hala onaylamış değil.
Temel hak ve dokunulmazlıkları, vatandaşlık haklarını ve siyasal hak ve özgürlükleri düzenleyen kontratın onaylanarak iç hukukun modülü haline getirilmemesi Çin’i bu alandaki yükümlülüklerden muaf tutuyor. Lakin ülkenin imzacı olarak kontratın ruhuna uygun hareket etmesi bekleniyor.
69 ülkenin karşı açıklamada lisana getirdiği “kalkınma hakkının”, özü prestijiyle ferdi nitelik taşıyan hakları koruyan BM insan hakları rejimi içinde tarifi bulunmuyor.
SİNCAN’DAKİ İNSAN HAKLARI İHLALLERİNE AİT İDDİALAR
Çin, son yıllarda Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türkleri ve öbür azınlık mensuplarını amaç alan sistematik hak ihlallerine ait tezler nedeniyle milletlerarası kamuoyunda tenkitlere maksat oluyor.
Pekin idaresi ise ülkedeki insan hakları durumunun gerçeğe karşıt olarak karalanmaya çalışıldığını savunuyor.
KÜBA 69 ÜLKEDEN ABSÜRT AÇIKLAMALAR
Küba’nın öncülük ettiği Birleşmiş Milletler (BM) üyesi 69 ülke, BM İnsan Hakları Kurulunun 50’nci oturumunda, 47 üye ülkenin Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türkleri ve öbür azınlıklara yönelik insan hakları ihlali savlarına ait tasalarını lisana getirdiği açıklamaya karşı absürt bir açıklama yayımladı.
Ülkeler, ortak açıklamada, “Sincan, Hong Kong ve Tibet ile temaslı sıkıntıların Çin’in iç işleri olduğunu”, “insan haklarının siyasallaştırılmasına, ikili standartlara ve insan hakları mazeretiyle Çin’in iç işlerine karışılmasına karşı olduklarını” belirtti.
“EŞİT ÖLÇÜDE ELE ALINMALI”
Açıklamada, “Tüm ülkelerin halklarının kendi kalkınma yollarını ulusal şartlarına nazaran bağımsızca seçme hakkına hürmet gösterilmeli. Tüm insan hakları, ekonomik, toplumsal ve kültürel haklar ile bilhassa kalkınma hakkına gereken ehemmiyet verilerek, eşit ölçüde ele alınmalı” sözlerine yer verildi.