Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 21 Mayıs’ta Resmi Gazete’de yayımlanan genelge kapsamında 1-7 Haziran “Türkiye Etraf Haftası” olarak belirlendi. Her yıl farklı bir temayla kutlanacak olan Türkiye Etraf Haftası’nın bu yılki teması, sıfır atık. Sıfır atık şuurunun oluşması için birçok kurum, kuruluş ve sivil toplum örgütü çalışmalar yürütürken Fungistanbul müzik kümesi da atık materyallerden ürettikleri enstrümanlarla bu hususta farkındalık yaratmayı amaçlıyor. 2014 yılında kurulan ve 3 şahıstan oluşan küme, 2019’dan itibaren kaşık, bidon, lavabo masrafı üzere atık gereçlerden enstrümanlar yaparak kendi müziklerini üretmeye başlamış. Atık gereçlerden ileri dönüştürdükleri enstrümanları kullanarak kaydettikleri müziklerden oluşan “Trash Oriental” (Çerçöp havası) isimli albümlerini 2022’nin ocak ayında çıkaran küme, son olarak Arjantin yerlilerinin çok eski bir ezgisi olan “Carnavalito”yu bebek leğeni ve oyuncaklardan yaptıkları tarbasin, tencere saz ve bidon davul ismini verdikleri enstrümanlarla kaydederek yayımladı. Ruken Adıbelli’nin atık materyallerden tasarladığı kıyafetlerle konserler veren küme, yaptıkları enstrümanlarla ilgili atölyeler de düzenliyor.
MÜZİĞİMİZ ATIK ENSTRÜMANLA MANA BULDU
Fungistanbul kümesinde “bidon saz” ve “tencere saz” ismini verdikleri enstrümanları kullanan müzisyen Roni Ortan, projenin çıkış noktasını ve hedefini şöyle anlatıyor: “Doğayla ilgili meseleler ve bunların tahlilleriyle ilgili biz de bir şeylere dokunmak istedik. Bunun için okullarda workshoplar yapıyoruz, konserler veriyoruz, yeni çalgılar yapıyoruz, küçük belgeseller yapıyoruz. Plastik üzere fosil yakıtlardan elde edilen eserlerin aslında hiç kullanmaması gerektiğini vurgulamak istiyoruz, bunu bir nevi göze sokarak söz etmek istedik” Fungistanbul ismini, Latincede “mantar alemi” manasına gelen “Fungi” sözüyle yaşadıkları kent İstanbul’u birleştirerek türettiklerini söyleyen Ortan, “Bizim başlangıçtan itibaren tabiat temasını vurgulamak gayesiyle yaptığımız besteler atık enstrümanlarla daha da mana kazandı, daha da çok bireye ulaştı. Ne hoş ki çocuğundan yetişkinine her kısma tabiat ile dost bir ömrün mümkün olduğu hakkında hem bir umut vermiş olduk hem de ‘doğayla ilgili problemlere tahlil üretmek için neler yapabiliriz’, bununla ilgili bir farkındalık yaratmış olduk” diyor.
ÇÖP DİYE BİR ŞEY YOKTUR
Kümede “bidon davul” ve “boru bongo” isimli enstrümanları çalan müzisyen Herman Artuç, plastik, teneke, metal, cam üzere birçok malzemeyi enstrümanlarında kullandıklarını söylüyor. Artuç, “Benim çaldığım boru bongo, vurmalı bir çalgı. Çeşitli su borularından yaptığımız bir çalgı bu. Plastik yakıt bidonundan yaptığımız, üzerine benim eski, kullanmadığım gözlük kabımı da ek edip efektif ses aldığım, bir resepsiyon zilini takıp zil olarak yaptığımız bir çalgı da var. Hepsi ya etrafta bulduğumuz atıklar ya da kendi konutumuzda, stüdyomuzda köşede kalmış, kullanmadığımız nesneler. Sahnede konser verecek kadar çok enstrüman yapmış olduk.” diyor. Fungistanbul’un kurulduğu günden beri, müziklerini, küme üyelerinden Roni Aran’ın stüdyosunda kaydettiklerini söyleyen Artuç, mottolarının “Doğadaki her şey üzere insan da değişir ve dönüşür. Sen istersen çöp diye bir şey yoktur” olduğunu lisana getiriyor.
OYUN OYNAMAYA DEVAM EDİYORUZ
Kümede “bidon bas”, “tencere bas” ve son olarak ürettikleri “tarbasin”i çalan müzisyen Serhat Ayebe, tarbasinin üretimini şöyle anlatıyor: “Tar ve basin sözlerini birleştirdik. Basin leğen manasına geliyor hem de bas, kalın manası var. Biz bu enstrümanı yapmaya birinci niyetlendiğimizde leğen arıyorduk ve Roni’nin 1.5 yaşındaki oğlunun leğenini gördük. Tam uygun bir akustik hazne yaratıyordu bizim için. Tel ve burgu dışında, çoğunlukla kullanılan bütün gereçler, çocukların oyuncak modüllerinden oluştu. Telleri, yükselti alanı olarak kullandık, burguların çekimi için de Serdal Dağ isimli lutiye arkadaşımıza gittik ve bu türlü bir enstrüman tasarlamış olduk” Atık gereçlerden enstrüman üretmeye ve bu enstrümanlarla müzikler yapmaya devam edeceklerini vurgulayan Ayebe, “Materyalleri görünce, o akustik alanını düşündükçe aklımızda sesler esasen bir formda dinledikçe de oluşuyor. Deniyoruz. Kendimize oyuncaklar da üretiyoruz. Yeniden atık oyuncaklardan yapmış olduk bu enstrümanı. Oyun oynamaya devam ediyoruz aslında olay bu” diyerek kelamlarını tamamladı.