Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Türkiye olarak koronavirüsle mücadele kapsamında 161 ülke ve 12 uluslararası kuruluşa yardım sağladık. Yerli ve milli aşımız olan Turkovac’ı tüm ihtiyaç sahiplerinin hizmetine sunduk. 4 milyondan fazla yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapmayı sürdürüyoruz. Gayrisafi milli gelirimizin yaklaşık yüzde 1’ini insani yardımlara ayırarak dünyanın en cömert ülkesi unvanını taşımanın gururunu yaşıyoruz” dedi. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in daveti üzerine özel konuk olarak katıldığı Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) 22. Devlet Başkanları Zirvesi’nde konuşan Erdoğan, Türkiye’nin “en batıdaki Asyalı, en doğudaki Avrupalı olarak müstesna bir konuma sahip olduğunu” ifade etti.
Asya’nın hoşgörü ikliminin ve sorunlara ortak çözüm bulma anlayışının temsilcisi olarak gördükleri ŞİÖ ile ilişkileri geliştirmeye önem verdiklerini dile getiren Erdoğan, “Son 10 yıldır sahip olduğumuz Diyalog Ortağı statümüz sayesinde burası Asya’ya açılan pencerelerimizden biri haline gelmiştir” dedi.
‘Vicdanlar çölleşiyor’
İmkanlarla beraber sorunların da küreselleştiği bir çağın yaşandığına işaret eden Erdoğan; iklim değişikliği, salgın, enerji ve gıda arzı güvenliği, terörizm, yabancı ve İslam düşmanlığı, ırkçılık, düzensiz göç, ekonomik durgunluk ve tedarik zincirlerindeki aksamalar gibi nice imtihanla karşı karşıya olunduğunu söyledi. Bunların üstesinden ancak küresel iş birliği ve çözüm anlayışıyla gelinebileceğini dile getiren Erdoğan, “Bu dönemde daha çok birlik olunması gerekirken maalesef bazı ülkeler duvarlarını yükseltmeyi, içe kapanmayı tercih etmişlerdir. Duvarlar yükseldikçe vicdanlar da çölleşmekte mazlumların sesleri daha da duyulmaz hale gelmektedir” diye konuştu.
Gurur veren unvan
Koronavirüs salgını sürecinde uluslararası kuruluşlar ve gelişmiş ülkelerin iyi bir sınav veremediğini hatırlatan Erdoğan, şunları söyledi: “Hatta kimi ülkeler tıbbi malzeme temininde çatışma noktasına kadar geldiler. Biz ise Türkiye olarak 161 ülke ve 12 uluslararası kuruluşa yardım sağladık. Yerli ve milli aşımız olan Turkovac’ı tüm ihtiyaç sahiplerinin hizmetine sunduk. Yaklaşık 3,7 milyonu geçici koruma altındaki Suriyeliler olmak üzere 4 milyondan fazla yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapmayı sürdürüyoruz. Yaptığımız 8 milyar doları aşkın insani yardımla milli gelire oranla dünyada ilk sıradayız. Gayrisafi milli gelirimizin yaklaşık yüzde 1’ini insani yardımlara ayırarak dünyanın en cömert ülkesi unvanını taşımanın gururunu yaşıyoruz.”
Ukrayna tahılı
Dünyada daha adil, temsil kabiliyeti yüksek, kapsayıcı ve etkin bir düzenin tesisi için çalıştıklarını belirten Erdoğan, şöyle devam etti: “Amacımız insanı ve insani değerleri merkeze alan girişimci bir diplomasi anlayışıyla bölgemizde ve ötesinde bir barış kuşağı tesis etmek. Bu kapsamda Ukrayna’daki çatışmaların bir an evvel sona erdirilmesi için yoğun gayret gösteriyoruz. Ukrayna tahılının sevkiyatı noktasında Birleşmiş Milletler ve taraflarla verimli bir iş birliği yürütüyoruz. Tahılın, Afrika başta olmak üzere özellikle en çok ihtiyaç duyanlara ulaştırılması için samimi çaba harcıyoruz.”
‘Doğu ile Batı arasında köprüyüz’
Küresel tedarikte devamlılık bakımından doğu ve batı arasındaki bağlantının güçlendirilmesinin öneminin bugün daha fazla anlaşıldığını vurgulayan Erdoğan, “Orta Koridor adını verdiğimiz girişimin Kafkaslar, Orta Asya ve Çin hattında mühim bir arter görevi gördüğü bölgemizde ve ötesinde refahın ve istikrarın tesisinde büyük rol oynadığı aşikardır. Türkiye son 20 yılda gerçekleştirdiği devasa ulaşım ve altyapı yatırımlarıyla önemli bir başarıya imza atmıştır. Ülkemizin doğu ile batı arasındaki köprü konumu bize emsalsiz imkanlar sunuyor. Bu anlayışla güvenlikten ekonomiye, enerjiden ulaşıma, tarımdan turizme kadar her alanda iş birliğine hazırız ” dedi.
Görüşme trafiği sürdü
Türkiye’nin ilk kez ‘Cumhurbaşkanı’ düzeyinde katıldığı zirvede Erdoğan’ın, yoğun bir görüşme trafiği de vardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Özbekistan’ın Semerkant şehrinde gerçekleşen zirvenin 2. gününde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Moğolistan Devlet Başkanı Uhnaagiyn Hürelsüh ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile bir araya geldi.
‘Türkiye en güvenilir rota’
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Semerkant’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü. Görüşmeye ilişkin açıklamalarda bulunan Putin, Türkiye ile Rusya arasında çok sayıda alanda çalışmalar yürüttüklerini belirterek “BM Gıda Programının uygulanmasına yaptığınız ve yapmaya devam ettiğiniz katkı için tekrar teşekkür etmek istiyorum. Ukrayna tahılının önemli kısmının en yoksul ülkelere gitmesini umuyoruz. Bu, şu ana kadar sağlanamadı” dedi. Putin, “Türkiye, Rusya’dan doğal gaz sevkiyatları için Avrupa da dahil en güvenilir rotalardan biri haline geldi, TürkAkım sorunsuz bir şekilde çalışıyor” ifadesini kullandı. Putin, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’yle ilgili çalışmaların sürdüğünü, santraldeki ilk ünitenin 2023’te devreye alınmasını umduklarını söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türk ekonomisi için en iyi sonuca ulaşmayı hedefleyen politikasının farkında olduğunu anlatan Putin, “Türkiye’nin ŞİÖ üyesi ülkelerle çok iyi ve hızla büyüyen ekonomik bağları olduğunu görmezden gelemeyiz. Türkiye’nin bu yapıdaki çalışmalarını her şekilde memnuniyetle karşılayacağız” dedi. Putin, Rus gazının Türkiye’ye sevkiyatında ödemelerin yüzde 25’inin Rus rublesi olarak yapılmasıyla ilişkin anlaşmanın da yakında yürürlüğe gireceğini ifade etti. Türkiye ile Rusya arasındaki ticaret hacminin de arttığını söyleyen Putin, Rus şirketlerin ürünlerini Türkiye üzerinden dünya pazarlarına satmasına yönelik adımlar atılabileceğini belirtti.
Zirveye damga vuran kare
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve zirveye katılan liderler önceki gün Semerkant’ta yeni inşa edilen ve “Ebedî Şehir”i gezdi. Liderler daha sonra akşam yemeğinde bir araya geldi. Yemekte Erdoğan’ın konuştuğu sırada çekilen fotoğraf zirveye damga vurdu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ve diğer liderlerin Erdoğan’ı ilgiyle dinledikleri görüldü.